سرویس و عیب‌یابی انواع هود شومینه‌ای، مورب و مخفی

در دنیای آشپزخانه‌های مدرن، هود دیگر فقط یک وسیله تزئینی نیست بلکه یکی از مهم‌ترین تجهیزات تهویه و حفظ پاکیزگی هوا در خانه به شمار می‌رود. انواع هودها مثل شومینه‌ای، مورب و مخفی هر کدام ساختار و عملکرد خاصی دارند و اگر به موقع سرویس یا عیب‌یابی نشوند، می‌توانند باعث بوی نامطبوع، تجمع چربی و حتی کاهش عمر کابینت‌ها شوند. در این مقاله جامع، قرار است تمام نکات مربوط به سرویس، نگهداری و عیب‌یابی انواع هود آشپزخانه را با زبانی ساده و کاربردی بررسی کنیم تا اگر روزی هود شما دچار مشکل شد، بتوانید به راحتی مشکل را شناسایی و در بسیاری موارد در خانه برطرف کنید.

اهمیت سرویس و نگهداری منظم هود آشپزخانه

هود آشپزخانه درست مثل کولر یا ماشین لباسشویی، نیاز به نگهداری دوره‌ای دارد. چربی و بخار حاصل از پخت‌وپز به‌مرور وارد فیلتر و موتور هود می‌شود و اگر تمیز نشود، باعث افت قدرت مکش و افزایش صدا خواهد شد. سرویس منظم هود علاوه بر افزایش طول عمر دستگاه، باعث صرفه‌جویی در مصرف برق و حفظ زیبایی آشپزخانه نیز می‌شود.

در واقع هودی که هر سه تا شش ماه یک‌بار تمیز شود، تا چندین سال بدون نیاز به تعمیر جدی کار می‌کند. اما متأسفانه بسیاری از کاربران فقط زمانی سراغ تعمیرکار می‌روند که هود از کار افتاده یا صدای غیرطبیعی تولید می‌کند.

شناخت انواع هود آشپزخانه

قبل از اینکه سراغ عیب‌یابی برویم، لازم است با مدل‌های مختلف هود آشنا شویم چون ساختار هر نوع کمی متفاوت است و در نتیجه روش عیب‌یابی نیز تغییر می‌کند.

هود شومینه‌ای

هود شومینه‌ای همان مدل کلاسیک است که معمولاً در بالای اجاق گاز نصب می‌شود و یک لوله خروجی دارد که دود و بخار را به بیرون منتقل می‌کند. این نوع هود مکش قوی‌تری دارد و برای آشپزخانه‌های بزرگ مناسب است. ظاهر آن معمولاً فلزی یا استیل است و در طراحی مدرن، با شیشه ترکیب می‌شود.

هود مورب

هود مورب یا زاویه‌دار یکی از محبوب‌ترین مدل‌های امروزی است. این مدل به دیوار نصب می‌شود اما با زاویه حدود ۴۵ درجه قرار می‌گیرد تا فضای بالای اجاق بازتر شود. هود مورب علاوه بر طراحی شیک، کارایی خوبی دارد اما در صورت گرفتگی فیلتر، مکش آن به سرعت کاهش پیدا می‌کند.

هود مخفی

هود مخفی در دل کابینت نصب می‌شود و در ظاهر قابل مشاهده نیست. این نوع هود برای آشپزخانه‌های مینیمال بسیار مناسب است اما تعمیر و تعویض قطعات آن نیاز به دقت بیشتری دارد چون فضای کار کمتر است.

نشانه‌های نیاز به سرویس یا تعمیر هود

اگر هر یک از موارد زیر را مشاهده کردید، بدانید که زمان سرویس هودتان فرا رسیده است:

• صدای غیرعادی هنگام روشن کردن

• کاهش قدرت مکش

• روشن نشدن چراغ‌های هود

• از کار افتادن کلیدهای لمسی یا مکانیکی

• انتشار بوی بد هنگام کار کردن دستگاه

• چکه کردن چربی از داخل فیلتر

هرکدام از این علائم می‌تواند نشانه وجود مشکل در فیلتر، موتور یا برد الکترونیکی هود باشد که در ادامه مفصل بررسی خواهیم کرد.

عیب‌یابی هود شومینه‌ای

هود شومینه‌ای معمولاً ساختار ساده‌ای دارد و بسیاری از مشکلات آن را می‌توان در منزل شناسایی و برطرف کرد.

۱. هود روشن نمی‌شود

یکی از رایج‌ترین مشکلات، روشن نشدن هود است. در این حالت ابتدا باید برق دستگاه را بررسی کنید. ممکن است دوشاخه از پریز جدا شده باشد یا فیوز اصلی سوخته باشد. اگر برق ورودی سالم است اما هود روشن نمی‌شود، احتمالاً مشکل از برد الکترونیکی یا کلید پاور است. در این صورت بهتر است از تعمیرکار حرفه‌ای کمک بگیرید.

۲. صدای زیاد هنگام کار

اگر هود شما صدای بلندی تولید می‌کند، احتمالاً یکی از دلایل زیر وجود دارد:

• شل شدن پروانه موتور

• تجمع چربی روی تیغه‌ها

• خرابی یاتاقان موتور
  برای رفع این مشکل، ابتدا فیلتر و پروانه را تمیز کنید. اگر صدا ادامه داشت، نیاز است موتور بازبینی شود.

۳. مکش ضعیف

ضعیف شدن مکش معمولاً به دلیل گرفتگی فیلتر یا لوله خروجی هوا اتفاق می‌افتد. فیلترها را در محلول آب گرم و مواد شوینده قرار دهید و سپس خشک کنید. همچنین بررسی کنید مسیر خروجی هوا باز باشد.

عیب‌یابی هود مورب

هود مورب به‌دلیل طراحی زاویه‌دار و فیلترهای متفاوت، گاهی مشکلات خاص خود را دارد.

۱. از کار افتادن سنسور لمسی

در بسیاری از مدل‌های جدید، کنترل هود مورب به‌صورت لمسی است. اگر صفحه لمسی کار نمی‌کند، ممکن است رطوبت یا چربی زیاد روی پنل جمع شده باشد. ابتدا پنل را با دستمال خشک و نرم تمیز کنید. اگر همچنان غیرفعال است، احتمال خرابی برد فرمان وجود دارد.

۲. خاموش شدن ناگهانی هود

این مشکل معمولاً به‌خاطر گرم شدن بیش از حد موتور رخ می‌دهد. در چنین شرایطی، سیستم ایمنی داخلی دستگاه موتور را خاموش می‌کند. بررسی کنید آیا مسیر خروجی هوا باز است و فیلترها تمیز هستند یا خیر.

۳. لرزش بدنه در زمان کار

اگر هنگام روشن کردن، بدنه هود می‌لرزد، احتمالاً پایه‌های نصب شل شده‌اند یا فن متعادل نیست. در این حالت باید نصب هود بررسی شود. لرزش مداوم می‌تواند باعث شکستگی بدنه یا ترک در شیشه شود.

عیب‌یابی هود مخفی

هودهای مخفی به دلیل قرارگیری در فضای بسته، عیب‌یابی سخت‌تری دارند اما اصول کلی مشابه است.

۱. روشن نشدن چراغ‌ها

در هودهای مخفی معمولاً از لامپ‌های LED استفاده می‌شود. اگر روشن نمی‌شوند، ممکن است اتصالات شل شده یا لامپ سوخته باشد. در مواردی نیز برد روشنایی آسیب دیده است که باید تعویض شود.

۲. صدای وزوز از داخل کابینت

اگر هنگام کار صدای وزوز می‌شنوید، احتمال دارد موتور با دیواره تماس دارد یا قطعه‌ای شل شده است. حتماً پیچ‌های داخلی و قاب را بررسی کنید تا قطعات در جای خود محکم باشند.

۳. خروج بوی نامطبوع

در هودهای مخفی که فاقد لوله خروجی هستند، فیلتر ذغالی نقش مهمی دارد. اگر بوی غذا در آشپزخانه می‌ماند، یعنی زمان تعویض فیلتر ذغالی فرا رسیده است. این فیلترها معمولاً هر ۶ ماه تا یک‌سال باید تعویض شوند.

روش صحیح تمیز کردن فیلتر هود

یکی از مهم‌ترین بخش‌های سرویس هود، تمیز کردن فیلترهاست. فیلترهای آلومینیومی را می‌توانید به راحتی باز کنید و در محلول آب گرم و مایع ظرفشویی قرار دهید. پس از ۱۵ دقیقه با برس نرم تمیز کرده و سپس خشک کنید.
اگر فیلتر ذغالی دارید، آن را نمی‌توان شست و باید تعویض شود.

برای جلوگیری از خرابی، هر دو تا سه هفته یک‌بار فیلتر را بررسی کنید و در صورت چرب شدن بیش از حد، آن را تمیز نمایید.

سرویس موتور و برد هود

موتور قلب هود است و باید هر شش ماه یک‌بار گرد و غبار و چربی اطراف آن پاک شود. برای این کار بهتر است از اسپری مخصوص چربی‌بر استفاده کنید اما دقت کنید که هیچ ماده‌ای روی سیم‌پیچ‌ها ریخته نشود.
برد الکترونیکی نیز بخش حساسی است که بهتر است فقط تعمیرکار مجاز آن را باز کند، چون کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند منجر به سوختن برد شود.

دلایل اصلی کاهش مکش در هود آشپزخانه

اگر حس می‌کنید بخار یا دود به خوبی جمع نمی‌شود، ممکن است یکی از این دلایل باعث آن باشد:

1. گرفتگی فیلتر چربی

2. بسته بودن مسیر خروج هوا

3. نصب اشتباه لوله تخلیه

4. ضعیف شدن موتور

5. جمع شدن روغن روی فن

بررسی مرحله به مرحله این موارد معمولاً مشکل را مشخص می‌کند و در بیشتر مواقع بدون نیاز به تعمیرکار می‌توانید رفعش کنید.

روش ریست کردن هودهای لمسی

در بسیاری از مدل‌های جدید، اگر عملکرد دستگاه دچار خطا شود، می‌توان آن را ریست کرد. معمولاً با نگه‌داشتن دکمه “Power” یا “Timer” به مدت چند ثانیه، دستگاه ریست می‌شود. در برخی مدل‌ها باید برق دستگاه را ۵ دقیقه قطع کنید تا تنظیمات به حالت اولیه برگردد. همیشه دفترچه راهنمای مدل خود را مطالعه کنید چون روش ریست در برندهای مختلف متفاوت است.

نکات مهم در نصب هود برای جلوگیری از خرابی زودرس

• فاصله استاندارد بین اجاق و هود باید حدود ۶۵ سانتی‌متر باشد.

• مسیر خروجی هوا نباید پیچ زیاد داشته باشد چون مکش را کاهش می‌دهد.

• لوله تخلیه را از نوع آلومینیومی انتخاب کنید نه پلاستیکی.

• در نصب هود مورب، زاویه را دقیق تنظیم کنید تا هوای گرم به درستی جذب شود.

• حتماً از پریز مجزا با فیوز مناسب استفاده کنید.

سرویس سالانه هود توسط تکنسین متخصص

حتی اگر خودتان به‌طور مرتب فیلتر را تمیز می‌کنید، توصیه می‌شود سالی یک‌بار از تکنسین متخصص بخواهید هود را بازبینی کند. او تمام اجزای داخلی از جمله موتور، فن، سنسور و برد را بررسی می‌کند و در صورت نیاز قطعات را تنظیم یا تعویض می‌نماید. این کار باعث می‌شود عمر مفید دستگاه تا دو برابر افزایش یابد.

هزینه سرویس و تعمیر هود چقدر است؟

هزینه تعمیر بستگی به نوع هود، برند و میزان خرابی دارد. معمولاً سرویس معمولی شامل تمیز کردن فیلتر، بررسی موتور و برد در سال ۱۴۰۴ بین ۳۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان است. اما اگر موتور یا برد نیاز به تعمیر داشته باشد، هزینه ممکن است به بیش از یک میلیون تومان برسد. در مدل‌های لمسی یا برندهای خارجی، قطعات گران‌تر هستند.

روش‌های افزایش عمر هود آشپزخانه

۱. هر هفته سطح بیرونی هود را با دستمال مرطوب تمیز کنید تا چربی خشک نشود.
۲. هنگام سرخ‌کردن غذا، هود را از همان لحظه اول روشن کنید.
۳. اجازه دهید پس از پایان پخت، هود ۵ دقیقه روشن بماند تا بخار کاملاً خارج شود.
۴. فیلتر را در بازه منظم بشویید.
۵. اگر متوجه لرزش یا صدای غیرعادی شدید، سریعاً دستگاه را خاموش کنید و بررسی نمایید.

برندهای معروف هود در ایران

در بازار ایران برندهایی مثل اخوان، بیمکث، استیل البرز، لتو، کن و درسا از پرفروش‌ترین‌ها هستند. هر برند طراحی خاصی دارد اما اصول سرویس و عیب‌یابی تقریباً مشابه است برای پیدا کردن تعمیر کار هود بیمکث، اخوان و… می توانید از مستر امداد کمک بخواهید.

جمع‌بندی

هود آشپزخانه نقشی مهم در حفظ تمیزی، سلامت و زیبایی محیط پخت‌وپز دارد. اگر هرچند وقت یک‌بار آن را سرویس کنید، هم مکش قوی‌تری خواهید داشت و هم از بوی نامطبوع، صداهای آزاردهنده و خرابی زودرس جلوگیری می‌کنید. تفاوتی ندارد هود شما از نوع شومینه‌ای، مورب یا مخفی باشد، اصول نگهداری همیشه یکسان است: تمیزکاری منظم، بررسی اتصالات و توجه به صدا یا عملکرد غیرعادی.

در صورت بروز مشکلاتی که قابل رفع در منزل نیستند، حتماً از تعمیرکاران مجرب و دارای گارانتی خدمات استفاده کنید تا دستگاه با قطعات اصلی تعمیر شود و عملکرد آن به حالت استاندارد بازگردد.